YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN
Kanun Numarasi : 167
Kabul Tarihi : 16/12/1960
Yayimlandigi R. Gazete : Tarih : 23/12/1960
Sayi: 10688
Yayimlandigi Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 814
Bu Kanun ile ilgili tüzük için, "Tüzükler Külliyati"nin kanunlara göre düzenlenen nümerik fihristine bakiniz
Yeralti sularinin mülkiyeti:
Madde 1 - Yeralti sulari umumi sular meyaninda olup Devletin hüküm ve tasar- rufu altindadir.Bu sularin her türlü arastirilmasi,kullanilmasi,korunmasi ve tescili bu kanun hükümlerine tabidir.
Terimler:
Madde 2 - Bu kanunda yeralti suyu ile ilgili olarak kullanilan terimler asa- gidaki manalari ifade eder:
Yeralti suyu: Yeraltindaki durgun veya hareket halinde olan bütün sulardir.
Yer alti suyu deposu: Bünyesinde yeralti suyu bulunan tabakalardir ki, bu tabakalarin her hangi bir noktasindan su çekildiginde, bütün su kütlesine tesir edilmis olur.
Kimse: Resmi, yari resmi veya hususi hüviyeti haiz hakiki ve hükmi sahislar.
Komsu : Bitisik arazi sahibi veya ayni bölgede bulunan ve halin icaplarina göre bitisik arazi sahibi gibi ayni yeralti suyu imkanlarindan faydalanmasi lazim gelen kimse.
Müracaat sahibi: Arama, kullanma veya islah ve tadil belgesi isteyen kimse.
Belge sahibi: Arama, kullanma veya islah ve tadil belgesi almis olan kimse.
KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek-6)
Faydali kullanis: Yeralti suyunun içmede, temizlikte, belediye hizmetlerinde, hayvan sulamada, zirai sulamada,maden ve sanayide, sportif vesair tesislerde kullanilmasi.
Faydali ihtiyaç: Yeralti suyunu kullanacak kimsenin faydali kullanislari için muhtaç oldugu su miktari.
Emniyetli verim haddi: Yeralti suyu deposu verimine zarar vermeden devamli olarak alinabilecek su miktari.
Arastirma kuyusu: Yeralti suyu hakkinda bilgi edinmek üzere açilan kuyular.
Isletme kuyusu: Istifadeye arzolunan kuyular.
Yeralti suyu isletme sahalarinin tesbit ve ilani:
Madde 3 - (Degisik: 4/7/1988-KHK-336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990-3612/37 md.)
Sinirlari ve yapisal özellikleri belirlendikçe yeraltisuyu sahalari,Devlet Su Isleri Genel Müdürlügünün teklifi üzerine,ilgili bakanlikça "Yeraltisuyu Is- letme Alanlari" kabul ve ilan edilir.
Ilan edilmis yeralti suyu isletme sahalari içinde kuyu açilmasi:
Madde 4 - Yeralti suyu isletme sahalari içinde 8 inci madde hükmüne göre belge alinarak açilmasi gereken kuyularin adedi, yerleri, derinlikleri ve diger vasiflariyle çekilecek su miktari Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü tarafindan ta- yin ve tesbit edilir.
Yeralti suyu isletme sahalarinda 8 inci madde sümülüne giren her türlü yer- alti suyu tesisleri, Bayindirlik Bakanliginca tanzim edilecek teknik talimatname hükümlerine göre meydana getirilir.
Kuyu açan kimse, bulunan suyun ancak kendi faydali ihtiyaçlarina yetecek miktarini kullanmaya yetkilidir.
Faydali ihtiyaç miktari,tahsis edilecek maksada göre ilgili bakanliklarin mütalaasi alinmak suretiyle, Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü tarafindan tayin ve tesbit edilir.
Ilan edilmis yeralti suyu isletme sahalari disinda yeralti suyu aranmasi ve kullanilmasi:
Madde 5 - Ilan edilmis yeralti suyu isletme sahalari disinda her arazi sahi- bi; arazisinde yeralti suyu aramak, suyu bulduktan sonra, bunun kendi faydali ihtiyaçlarina yetecek miktarini kullanmak hakkina maliktir.
Ancak bu isler 8 inci maddenin sümülüne girdigi takdirde belge alinmasi mec- buridir.
Faydali ihtiyaç miktari dördüncü madde hükümlerine göre tayin olunur.
Komsu hakki:
Madde 6 - Arazisinde faydali ihtiyaçlari için yeter miktarda su bulunmiyan veya bu suyu elde etmesi fahis masrafi icabettiren bir kimsenin, komsu arazideki yeralti suyundan istifade sartlari 20 nci maddede sözü geçen tüzükte belirtilir.
Devlet Su Isleri Umum Müdürlügünün yetkileri:
Madde 7 - Yeralti suyu etüd ve arastirmalari için Devlet Su Isleri, herhangi bir yerde kuyular açmak veya açtirmak hakkina maliktir. Bu kuyular için istimlak yapilmaz.
Arastirma kuyularindan isletme kuyusu haline ifrag edilenlerle, dogrudan dogruya isletme kuyusu olarak açilan kuyular için, kuyu yeri ile gelis gidise lüzumlu arazi Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü tarafindan istimlak olunur.Istim- lak bedeli,kuyunun maliyet hesabina ithal edilir.Isletme kuyularinin intifa hak- ki Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü tarafindan hakiki veya hükmi sahislara devre- dilebilir veya kiralanabilir.Devir veya kira bedeli Devlet Su Isleri Umum Müdür- lügü tarafindan takdir olunur.
Kuyunun intifa hakkinin devrinde veya kiralanmasinda arazi sahibine tercih hakki taninir.
Belge alinmasi ve bilgi verilmesi mecburiyeti:
Madde 8 - Asagidaki (a) ve (b) fikralarinda beyan edilen kazilarin yapilmasi veya kuyularin açilmasi için Devlet Su Isleri Umum Müdürlügünden belge alinmasi mecburidir:
a) (Degisik: 4/7/1988-KHK-336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990-3612/38 md.) Su temini maksadiyla, kesitleri ne olursa olsun, tabii zemin üstünden itibaren derinligi Devlet Su Isleri Genel Müdürlügü tarafindan tesbit ve ilgili bakanli- gin onayindan sonra ilan olunan haddi asan her türlü çukur,sondaj ve kuyular (el ile açilan kuyular hariç),
b) Su temini maksadiyle, boylari ve kesitleri ne olursa olsun, ufki veya me- yilli her türlü galeriler ve tüneller.
Bu kazilarin yapilmasi ve kuyularin açilmasi su temini maksadini gütmemesi halinde, bunlar hakkinda belge aranmamakla beraber,Devlet Su Isleri Umum Müdür- lügünün talebi üzerine bilgi verilmesi mecburidir.
Arama belgesi:
Madde 9 - Yeralti suyu aranmasinda belge almayi icabettiren isler için bir sene süreli arama belgesi verilir.Bu süre içinde,arama bitirilmezse; belge sahi- binin,sürenin son ayi içinde müracaat etmesi sartiyle belge bir sene için temdit edilir.Bu süre zarfinda da arama bitirilemezse; belge hükümsüz sayilir ve is sa- hibi yeniden belge alir.
Kullanma belgesi
Madde 10 - Arama belgesine dayanarak arazisinde yeralti suyu bulunan kimse, bu suyu kullanabilir. Ancak, bir ay içinde Devlet Su Isleri Umum Müdürlügüne müracaat ederek kullanma belgesi alir.
Islah ve tadil belgesi:
Madde 11 - Kullanma belgesini haiz bir kimse arazisindeki kuyularin veya yeralti suyu menbalarinin verimini artirmak veya baska bir maksadi saglamak gibi mülahazalarla bunlar üzerinde kendiliginden her hangi bir müdahalede bulunamaz veya kuyularin kullanma seklini degistiremez.Ancak,Devlet Su Isleri Umum Müdür- lügünden "islah ve tadil belgesi" almak suretiyle,böyle bir ameliyeye girisebi- lir.
Belgelerin ücret, resim ve harctan muafiyeti:
Madde 12 - Dokuzuncu, onuncu ve on birinci maddelerde sözü geçen belgeler hiçbir ücrete, damga resmine, harca ve sair rüsuma tabi degildir.
Belge için müracaat:
Madde 13 - Arama, kullanma veya islah ve tadil belgesi almak isteyen kimse, dogrudan, dogruya, bulundugu yerdeki Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü teskilatina, Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü teskilati yoksa, en yakin mülkiye amiri vasitasiyle,Devlet Su Isleri teskilatina müracaatla belge talebinde bulunur.
KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek-6)
Müracaat sahibine, bir ay zarfinda,belge verilmek veya reddedilmek suretiyle cevap verilir.
Ayni zamanda yapilan müracaatlarda su taleplerinin emniyetli verim haddine yaklasmasi:
Madde 14 - Su taleplerinin yeralti suyu deposunun emniyetli verim haddine yaklasmasi halinde, belge için yapilmis bir müracaattan sonra, bir hafta zarfin da, ayni yeralti su deposundan istifade etmek üzere,yapilacak baska müracaatlar, ilgili Bakanliklarin temsilcilerinden mütesekkil bir heyet marifetiyle incelene rek taliplerden hangilerine kullanma belgesi verilecegi karara baglanir.
Tescil:
Madde 15 - Bu kanun hükümlerine göre verilen bütün belgeler, Devlet Su Isle- ri Umum Müdürlügü tarafindan bir sicile kaydedilir.
Sartlarin tesbiti ve kontrolü:
Madde 16 - Arama, kullanma, islah ve tadil ameliyelerinin sartlari ve kuyu larin açilmasinda fen elemanlarina taninacak hak ve salahiyetlerle mesuliyetleri ve bu hususlarin kontrolü 20 nci maddede sözü geçen tüzükte belirtilir.
Proje ve fenni mesuliyet:
Madde 17 - Bu kanun hükümlerine göre yeniden yapilacak veya tadil ve islah edilecek her türlü yeralti suyu tesislerinin etüd, proje ve aplikasyonlari, yet- kili elemanlarca yapilan tasdikli bir proje ve mesuliyete istinat eder.
Satih alüvyunlari içerisinde açilan ve derinligi 8 inci madde geregince ilan edilen haddi asmayan kuyular bu hüküm disindadir.
Ceza hükümleri:
Madde 18 - Bu kanundaki vecibeleri yerine getirmeyenler bu hareketlerinden dolayi, diger kanunlara göre, daha agir bir ceza ile cezalandirilmadiklari tak- dirde, bu madde hükmüne göre cezalandirilirlar.
a) Belge almadan sekizinci maddedeki isleri yapanlar ile kasten yanlis bilgi verenler 500 liradan 3000 liraya kadar agir para cezasi ile cezalandirilirlar. Ceza alinmakla beraber, kuyunun açilip isletilmesinde Devlet Su Isleri Umum Mü- dürlügünce bir mahzur görülmezse, sahibine gerekli belge verilir. Aksi halde, kuyu kapatilir ve masrafi kuyuyu açtirandan alinir.Tekerrürü halinde, ceza iki misli olur ve o kimseye belge verilmez, kuyu kapatilir ve masrafi kuyuyu açti- randan alinir.
b) Onuncu ve on birinci madde hükümlerine aykiri hareket edenlerle arama, kullanma, islah ve tadil faaliyetleri sirasinda konulan sartlara riayet etmiyen- ler, müracaat formlarinda istenen bilgileri vermiyenler,sekizinci maddenin son fikrasindaki mecburiyete riayet etmiyenler 500 liradan 1500 liraya kadar agir para cezasi ile cezalandirilirlar. Tekerrürü halinde, cezalar iki misli olur, belge verilmez veya verilmis ise geri alinir. Kuyu kapatilir ve masrafi kuyuyu açtirandan alinir.
c) Bu kanunla ilgili davalara sulh mahkemelerinde bakilir.
Istisnalar:
Madde 19 - 6309 sayili kanun hükümleri geregince maden telakki edilen su- larla 927,4268 ve 6977 sayili kanunlarin hükümlerine tabi bulunan içmiye ve yi- kanmaya mahsus sifali maden sulari, bu kanun hükümlerinden istisna edilmistir. Ancak, sekizinci maddenin son fikrasi hükmü mahfuzdur. (1)
-----------------------
(1) Bu maddede geçen 4268 sayili Kanun 3/3/1954 tarih ve 6309 sayili Kanunun 158 inci maddesi ile 2 nci maddesi hükmü hariç tutularak yürürlükten kal- dirilmis olup, mezkür 2 nci madde de 10/6/1926 tarih ve 927 sayili Kanuna Ek 5 inci madde olarak eklenmistir.
Önce açilmis kuyular:
Geçici Madde 1- (167 sayili Kanunun kendi numarasiz geçici maddesi olup teselsül için numaralandirilmistir.)
Bu kanunun yürürlüge girdigi tarihten önce açilmis olup da, zirai sulama ile maden isletmelerinde ve sanayide kullanilan ve 8 inci maddenin sümulüne giren yeralti suyu kuyulari için, bunlarin sahipleri, bu kanunun yürürlüge girdigi ta- rihten itibaren, 2 sene içinde kuyunun bulundugu yerin bagli bulundugu Devlet Su Isleri teskilatina müracaat ederek, hususi formlari doldurup vermekle mükellef- tir.Devlet Su Isleri Umum Müdürlügü; bu formlari inceliyerek kuyularin kullanma sartlarini tayin ve sahiplerine, müracaat tarihinden itibaren 1 ay içinde kul- lanma belgesi verir.
Isbu geçici madde geregince müddeti içinde belge almayanlar 500 liradan 1500 liraya kadar para cezasi ile cezalandirilir.
Tüzük hazirlanmasi:
Madde 20 - Bu kanunun tatbikati ile ilgili hususlar için Bayindirlik,Tarim, Sanayi,Imar ve Iskan Bakanliklarinca müstereken bir tüzük hazirlanir.
Madde 21 - Bu kanun yayimi tarihinde yürürlüge girer.
Madde 22 - Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN, yas yasası, İzmir zemin etüd, İzmir sondaj, izmir su sondaj, maden danişmanlik, jeolojik araştirma, sondaj, hidrojeolojik araştırma, su analizleri
